Tübingen ve Würzburg Üniversiteleri'nden yeni bir araştırma, kahve, çay ve gazlı içeceklerde bulunan kafeinin bazı antibiyotiklerin, özellikle de E. coli'ye karşı etkisini azaltabileceğini ortaya koydu.
Bilim insanları ne yaptı?
Bu araştırmanın arkasındaki ekip, günlük yaşamda kullandığımız yiyecek maddeleri veya ilaçların bakterilerin antibiyotiklere karşı kendilerini nasıl koruduğunu etkileyip etkilemediğini merak etti. Araştırmacılar toplamda 94 farklı kimyasalı, kafein de dahil olmak üzere inceledi ve bu maddelerin bakterilerin hücrelerinin içindeki madde alışverişini nasıl etkilediğini gözlemledi. Özel olarak E. coli'ye (mide rahatsızlıklarına ve idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabilen bir tür bakteri) odaklandılar. ABD, yasa dışı elektronik sigara işlemlerine müdahale ediyor: FDA ve CBP, 86.5 milyon dolarlık sevkiyatları engelledi.
Kafein antibiyotiklere nasıl zarar veriyor?
Görülüyor ki, E. coli bakterileri çevrelerinden aldıkları sinyallere göre hücre içindeki “pompa ve gözenek” işlevlerini ayarlayabiliyor. Kafein mevcut olduğunda, bakterinin içinde “Rob” adı verilen gen düzenleyicisi ile başlayan bir zincirleme reaksiyon başlatıyor. Bu durum, bakterinin taşıma proteinlerini (küçük kapılar ve pompaları) hızlandırıyor ve dolayısıyla antibiyotiklerin bakteriye ulaşma oranı azalıyor. Araştırma, bu durumun özellikle sık kullanılan ciprofloxacin antibiyotiği için geçerli olduğunu belirledi. Yani, E. coli kafeine maruz kaldığında, daha az ciprofloxacin kabul ediyor; bu da ilacın etkisini azaltıyor.
Bu durum tüm bakterilerde mi gözlemleniyor?
Hayır! Araştırma ekibi, E. coli'ye oldukça benzer bir bakteri olan Salmonella enterica üzerinde de inceleme yaptı. Kafeinin bu bakteride aynı etkiyi yaratmadığı görüldü. Bu durum, yakın akraba bakterilerin bile yediğimiz veya içtiğimiz şeylere farklı tepkiler verebileceği gerçeğini gözler önüne seriyor; çünkü onların kapıları ve pompaları tam olarak aynı değil.
Bunun önemi nedir?
Yediğimiz, içtiğimiz ya da ilaç olarak aldığımız bazı maddeler, bakterileri hedef alan ilaçları dışarıda tutmaları için “eğitebilir”. Bu, bakterilerin DNA'sında klasik antibiyotik direncinin sebep olduğu değişiklikler yaratmaz; amma antibiyotiklerin etkinliğini azaltabilir. Bu duruma "düşük seviyede" direnç gibi bakılabilir. Bu, doktorlar ve bilim insanlarının antibiyotik kullanırken talimatlara uyulmasının neden bu kadar önemli olduğunu anlamamıza yardımcı olur. Gelecek perspektifinde, kafein gibi maddelerin tedavi süreçlerinde dikkate alınması gerekebilir. Özellikle E. coli enfeksiyonu tedavisinde kafein içeren içeceklerin kullanımı, bazı antibiyotiklerin etkinliğini azaltabilir. Bu konu henüz başlangıç aşamasında; dolayısıyla alışkanlıkları değiştirmeden önce daha fazla araştırma gereklidir. Ancak, bu durum günlük seçimlerimizin ilaçların etkisini, bazen beklenmedik şekillerde etkileyebileceğini hatırlatıyor!
